30 Kasım 2009 Pazartesi

İnteraktif Türkler 2009 Araştırması Raporu Yayınlandı

AdInteractive, İnteraktif Türkler 2009 Araştırması’nı yayınladı. Sonuçları paylaşmadan bir konuya açıklık getirmek istiyorum. Medya, araştırmanın sonuçlarını Türk halkına genelleyerek yansıtsa da anketin uygulandığı kitlenin “İstanbul’da yaşayan, 18-35 yaş arasında ve üniversite mezunu” profili genel Türk İnternet kullanıcısı profilini yansıtmıyor olabilir. Araştırma sonuçlarındaki Eticaret ile ilgili verilere gelince:

“İnternet bankacılığı kullanıyorum” diyenlerin oranı %35

“İnternet’ten alışveriş yapıyorum” diyenlerin oranı %33.5

“İnternet’i ticaret amaçlı kullanıyorum” diyenlerin oranı %9.3


İnteraktif Türkler 2009 İnteraktif Mecra Kullanım Araştırması’na buradan ulaşabilirsiniz.

26 Kasım 2009 Perşembe

En Çok Ziyaretçisi Olan Türk Siteleri Hangileri?

Türkiye’deki İnternet kullanımı hakkında bilgi sağlayan üç farklı uluslararası kaynağın verilerini bir arada toplayıp paylaşmak istedim. Google, comScore ve Alexa farklı kaynaklardan verileri topladıkları için raporları arasında çok fazla benzerlik yok. Bir site hakkında değerlendirme yaparken üç kaynağı da göz önüne almak en sağlıklı yol olacaktır.


(Google varlıklarının istatistiki verilerini paylaşmayan) Google’ın AdPlanner ürününe göre Türkiye’de toplam 19 milyon kullanıcı var. Türkiye’den ziyaretçi hacminin en yüksek olduğu Türk siteleri Mynet, blogcu ve Ekolay olarak raporlanmış.



comScore’un Türkiye verilerine göre ise Türkiye’de 15 yaş ve üzerinde toplam 19 milyon kullanıcı var. Türkiye’den ziyaretçi hacminin en yüksek olduğu Türk siteleri Doğan Online, Milliyet Grubu ve Mynet olmuş.



Son olarak Alexa’nın verilerine göz attığımızda ise Türk site sıralamasının Hürriyet, Milliyet ve Mynet olarak raporlandığını görüyoruz.

Burada değerlendirdiğimiz üç kaynağın da örneklem grubunun temsil gücü, ölçümleme tekniği, uygulama hataları gibi konular nedeniyle zayıflıkları olabilir. IAB'nin ölçümleme konusunda anlaştığı ve ölçümlemeleri başlattığı Gemius'un yayınlayacağı rapor, bakalım hangi verilerin doğruluğunu gösterecek...

Google’ın İnternet 2020: Değişen Dünya Etkinliği

İnternet dünyasından birçok önemli isim, geçen hafta Google tarafından organize edilen İnternet 2020: Değişen Dünya Etkinliği için Türkiye’de idi. ICQ ’nun kurucusu Yossi Vardi, Google’dan AdWords algoritmasının yaratıcısı ünlü ekonomist Hal Varian ve Avrupa Arama Ürün Direktörü Tom Stocky, comScore Avrupa’dan Sorumlu Başkan Yardımcısı Jack Flanagan gibi yurtdışından isimlerin yanı sıra Mynet kurucusu Emre Kurttepeli, IAB Yönetim Kurulu Başkanı Levent Erden ve Reklamcılar Derneği Başkanı Yiğit Şardan’ın konuşmacı olduğu etkinlik hakkındaki daha detaylı bilgilere farklı bloglarda ulaşabilirsiniz.

Aklımda kalan birkaç noktayı paylaşmak istedim:

Hal Varian’ın Google’daki otomotiv sektörüne ait aramaların markaların satışları ile paralel bir trend izlediğini gösteren sunumu çok etkileyici idi. Tabi kendisinin ünlü bir ekonomi profesörü olduğunu hatırlatıp sunumunun da biraz akademik kaldığını ekleyeyim. Konu ile ilgili çalışmalara buradan ulaşabilirsiniz.

comScore Başkan Yardımcısı Jack Flanagan’ın sunumunda ortaya çıkan tablo, Türkiye’de İnternet’te geçirilen zaman konusunda çok ileride olduğumuz fakat bunun büyük oranda eğlence ve iletişim amaçlı kullanımdan kaynaklanması idi. Sunuma buradan ulaşabilirsiniz.

Eticaret Siteleri Neden Tasarımlarını Yeniler; Esinlenme mi, İhtiyaç mı?


Hepsiburada kısa süre önce yeni yüzü ile karşımıza çıktı. Önümüzdeki dönemde diğer eticaret sitelerinde de bir takım benzer tasarım değişiklikleri göreceğimizi tahmin etmek zor değil. Neden mi?

Dünyada özellikle yüksek cirolara sahip eticaret siteleri, aralıklarla site tasarımlarını ve alışveriş akışlarını yenileyerek geri dönüş performanslarını artırmaya çalışıyor. Bu süreç aslında periyodik bir iyileştirme döngüsü. Bunun yanında web sayfalarının tasarım sorumluluğu da artık sanat yönetmenleri ve bilgi teknolojisi / web sitesi yöneticilerinden satış pazarlama yöneticilerine geçmiş durumda. Türkiye’deki sitelerde de dünyadaki benzer uygulamaların incelenmesi yanında, ücretsiz olarak kullanılabilen site optimize edici araçlar yardımı ile oluşturulmuş yeni tasarım alternatifleri kolayca test edilebiliyor.

Bir eticaret sitesinin tasarımını değiştirmesi zamanla diğer siteleri de etkiliyor. Çünkü birçok kişinin ziyaret ettiği yüksek hacimli siteler aslında genel tüketici algısını da doğrudan şekillendiriyor. Bunu cep telefonları ilk çıktığı dönemde Nokia telefon kullananların menüsü nedeniyle başka markalara ait cihazlara zor alışabilmesi gibi düşünebiliriz. Hepsiburada.com Türkiye’deki en büyük ciroya sahip e-ticaret sitesi olması nedeniyle İnternet’ten alışveriş yapan tüketicilerin belli aralıklarla ziyaret ettiği sitelerin başında geliyor. Bu çerçeveden bakarak sektör liderinin tasarımında yapacağı değişikliklerin genel olarak Türkiye’deki online müşterilerin alışveriş tecrübelerini etkilediği sonucuna ulaşabiliriz. Kısaca, trend’leri belirleyen / takip edilen olarak değerlendirilebilir. Yazının başına dönecek olursak, Hepsiburada.com sitesinde geçen ay yapılan tasarım değişikliğinin Türkiye’deki diğer eticaret sitelerinin tasarımlarında benzer değişikliklere yol açmasını beklemeliyiz. Bu trend de doğrudan kopyalama veya esinlenme amaçlı değil, tersine mantıklı bir tercihle “tüketiciden kopmama” kaygısı nedeniyle oluşacaktır.

NOT: Günümüzde site tasarımlarında dikkat edilmesi gereken beş tane temel noktaya daha önceki bu yazımda değinmiştim. Eticaret sitelerinin dikkat etmesi gereken tasarım özellikleri hakkındaki yeni bir yazıya da buradan ulaşabilirsiniz.

15 Kasım 2009 Pazar

Medyanın Yeni Terminolojisi ve Geleceği

Son dönemde okuduğum birçok yazıda reklam ve iletişim dünyasının İnternet ile yeni bir perspektif kazandığı ifade ediliyor. Bugüne kadar Üretilen Medya (Owned Media) ve Satın Alınan Medya (Paid Media) olarak iki boyutlu sürdürülen iletişim, İnternet sayesinde Kazanılan Medya (Earned Media) olarak adlandırılan üçüncü bir boyut kazandı. Hatta bunun da bir alt kırılımı olarak Sosyal Medya (Social Media) kavramı da artık iletişim gündemine girdi. Birçok etkinlikte ifade edilen trend ise; artık firmaların pazarlama iletişimindeki klasik Üretilen Medya ve Satın Alınan Medya ikilisine yatırım olgusunun değişeceği. Ve Üretilen Medya ile Kazanılan Medya’nın daha sıkı bir işbirliği içine gireceği. Bu değerlendirme aslında günümüzde Satın Alınan Medya’nın artık neden İnternet ve mobil dünyaya kaydığının ve “performans” temeline oturmaya başladığının da güzel bir açıklaması.

Aşağıda bu medya terimlerini, örnekler üzerinden açıklamaya çalıştım:

Üretilen Medya (Owned Media): Reklam filmlerinden basın bültenlerine hatta etkinlik katılımlarına kadar içeriği nedeniyle, firmaların iletişim için kullanılabilecek her tür varlığı

Satın Alınan Medya (Paid Media): Firmaların reklam filmlerini, ilanlarını veya web sitelerini ücretli şekilde yayınlayan iletişim araçları

Kazanılan Medya (Earned Media): Basın bültenleri gibi oluşturulmuş veya haber değeri taşıdığı için kontrolsüz olarak yayılan herhangi bir içeriği duyurmak için ücretsiz şekilde kullanılabilen iletişim araçları

Sosyal Medya (Social Media): İnternet temelinde; fazla sayıda bulunan katkı sağlayıcıların ve onların yarattığı paylaşım amaçlı içeriklerin kontrol edilemediği, ücretsiz iletişim araçları

14 Kasım 2009 Cumartesi

İnternet Kullanımı ve İnternet'ten Alışveriş Penetrasyonları Arasında İlişki Var Mı?

2009 yılı hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarından önceki bir yazımda bahsetmiştim. Bu veriler ışığında Türkiye’de 2009 yılı itibariyle yetişkinler arasındaki internet kullanımının ortalama olarak %35 ve İnternet üzerinden mal veya hizmet alışverişi oranının da yaklaşık %10 seviyesinde olduğunu kabul edebiliriz.

Peki Avrupa’da bu oranlar ne düzeyde?

Elektronik ticaret konusunda ülke bazlı olarak en detaylı raporları yayınlayan araştırma şirketlerinin başında Forrester geliyor. Forrester’ın henüz Türkiye e-ticaret sektörü için yaptığı bir çalışma olmasa da birçok Avrupa ülkesi için yayınlanmış detaylı raporları bulunuyor. 2009 tarihli bu araştırma sonuçlarının bir kısmını aşağıdaki tabloda bir araya getirmeye çalıştım:

Burada gözümüze çarpan ilk nokta, Avrupa’da yetişkinler arasındaki İnternet kullanımı (penetrasyonu) ve İnternet üzerinden alışveriş oranlarının; Türkiye ortalamalarının çok üzerinde olması. Daha önemli bir nokta ise İnternet ve eticaret penetrasyonu parametreleri arasında basit bir doğrusal ilişki (korelasyon) bulunma ihtimali. Bu korelasyon, İnternet kullanıcılarının tecrübeli hale gelmesi, e-ticaret altyapısının gelişmesi veya firmaların e-ticaret yatırımlarının artması gibi zaman içerisinde gelişebilecek birçok faktöre bağlı olabilir. Bu çerçeveden bakınca “Türkiye’de İnternet penetrasyonu arttıkça İnternet üzerinden alışveriş yapma oranı da artacaktır.” sonucuna ulaşmak hiç de zor değil.

7 Kasım 2009 Cumartesi

Yemeksepeti.com'un Promosyon Kampanyası Başarısı


Digital Age konferansının sunum aralarında birçok kişi ile sohbet etmek imkanım oldu. Uzun zamandır Yemeksepeti.com’un yaptığı “30 TL üzerindeki alışverişe ücretsiz DVD” promosyon kampanyasının performansını öğrenmek istiyordum. Bu sitenin kurucusu Nevzat Aydın'ı henüz tanımayanlar ve sitenin hikayesini dinlemeyenlerin bu videoyu izlemesini öneriyorum. Dünya’da birçok firmanın yaptığı belli bir tutar üzerindeki alımlarda ücretsiz ürün verme promosyonu, bugüne kadar Türkiye’deki e-ticaret firmaları tarafından ek indirim veya sürpriz hediye olarak kurgulanıyordu.

Nevzat Aydın’ın söylediğine göre yemeksepeti.com sitesinde promosyon ile verilen DVD adedi Türkiye’de bir ayda yasal olarak satılan DVD’lerin %5 ile %10’u arasındaymış. Bunun ortalama sepet tutarının artışına yaptığı ciddi katkının da altını çizdi. Yemeksepeti.com’un DVD promosyon kampanyası, doğru şekilde kurgulanmış etkileşimli kampanyaların e-ticaret sektörü için ne kadar başarılı olabileceğinin de en önemli ve güncel kanıtı.

Digital Age 2009 Konferansı

Türkiye’deki dijital dünyanın önemli etkinliklerinden olan Digital Age geçen hafta pazarlama yöneticilerinden ajans temsilcilerine kadar birçok sektör profesyonelini bir araya getirdi. Dijital iletişim ve ticaret konusunda adım atmış büyük ölçekli firmaların neredeyse tümünden katılımcıların bulunduğu bu etkinlikteki sunum içerikleri ise malesef çok tatmin edici değildi. Aklımda kalan birkaç noktayı paylaşmak istedim:

Türk Telekom CEO Danışmanı Ramazan Demir, dijital dünya ve iletişimin analizini yapıp geleceğine ışık tuttuğu konuşmasında e-ticareti; sektör dinamiklerinin odağı olarak konumladı.

Dijital hikayeler bölümünde Türkiye’deki birçok ajans, yaratıcı dijital kampanyalarını anlatma fırsatını buldular. Sunumlar sırasında kampanya iletişiminden ve alınan sonuçlardan daha çok kreatif fikirleri aktarmaya odaklandıkları için dinleyiciler etkinlik sonrasında kampanyaları birbirinden ayrıştırmakta zorlandı. Günün sonunda ise en başarılı dijital hikaye olarak Paramarka tarafından Gitti Gidiyor için yapılan “Eski Sevgiliye Kapak” kampanyası seçildi. Fulya'nın videosunu henüz izlemediyseniz buradan izleyebilirsiniz.