22 Nisan 2012 Pazar

Apple'ın Hikayesinden Bilinmeyen Ayrıntılar

Teknoloji sektöründeki birçok kişi, dünyanın en değerli şirketi olan Apple'ın bugünlere nasıl geldiğini merak ediyor. Walter Isaacson'un Steve Jobs'un hayat hikayesini anlattığı ve son dönemde satış rekorları kıran kitabı, Apple şirketi hakkında bir çok bilgiye ulaşmamızı sağlıyor. Bir yandan dahi olarak nitelendirilebilecek bir girişimciyi yakından tanırken diğer yandan Apple hakkında kapsamlı bir bilgiye ulaşmak için kitaplığınıza katmanızı önereceğim bu kaynaktan birkaç ilginç notu aşağıda ve yazarın kendi özetini Harvard Business Review nisan sayısında bulabilirsiniz.


  • Steve Jobs aslında Apple'ı programlayan kişi değilmiş, bu kişi ortağı Steve Wozniak'mış.
  • Jobs ve Wozniak'ın üniversite yıllarında ilk para kazandıkları projeleri Mavi kutu (The Blue Box) isimli birlikte icat ettikleri ücretsiz telefon konuşması yapmayı sağlayan cihaz olmuş.
  • Jobs, Atari'de iş hayatına başlarken Wozniak HP'de çalışmış. 
  • Krakout ya da Arkanoid olarak bildiğimiz oyunun ilk halini Jobs ve Wozniak yazmışlar (Freelance olarak iki kişilik Pong oyununu tek kişilik hale getirmişler). 
  • İlk bilgisayarlarını 1975 yılında topladıkları parçalardan ve katıldıkları açık kaynak kodu üzerine toplantılarda edindikleri bilgilerden meydana getirmişler.
  • Apple Şirketi, 1976 yılında kurulmuş ve ilk bilgisayar üretimleri Apple I aynı yıl piyasaya sürülmüş.
  • Apple II (klavye ve monitörden oluşan ilk bütünlüklü kişisel bilgisayar), 1977 yılı içinde piyasaya sürülmüş.
  • Apple'ı dünya çapında üne kavuşturan 'grafiksel arayüz' aslında ilk kez Xerox'un PARC isimli araştırma birimi tarafından Xerox Star bilgisayarında kullanılmış.
  • 1985 yılında IBM bilgisayarları için Windows (grafiksel) işletim sistemi lanse edildiğinde buna en çok bozulan Jobs olmuş.
  • Steve Jobs, 1985 yılında Apple şirketinden profesyonellerin tercihi ile uzaklaştırıldıktan yıllar sonra, 1996 yılında NeXT işletim sisteminin satın alınması ile tekrar şirkete dönmüş.
  • Ürünlerin başındaki i (iPhone, iMac, ...), bu cihazların veya uygulamaların İnternet'e bağlı olduğunu ifade ediyormuş.
  • 1998 yılında lanse edilen iMac ilk altı ayda 1 milyon adete yakın satışa ulaşmış.
  • Steve Jobs, bilinen giyim tarzı / imajı için (siyah kazak, kot pantalon, ...) ünlü tasarımcı Issey Miyake ile çalışmış.
  • İlki 2001 yılında açılan Apple Store'ların 2010 yılı itibariyle şirketin cirosuna katkısı %15 dolayındaymış. Mağaza projesi ile 2 yıl boyunca yakından ilgilenen Jobs'un, merdiven tasarımı konusunda iki patente sahip olması işinde ne derece titiz olduğunu göstermiyor mu?
  • iPhone'larda neden Adobe Flash yok diye merak edenler için not: 1999 yılında Adobe'dan iMac'te kullanmak için Premier yazılımını uyarlamasını isteyen Jobs'a; kullanıcı hacmi düşük olduğu için olumsuz yanıt verilmiş. Apple, benzer sorunlardan ötürü tüm yazılımları kendi içerisinde yapmayı tercih etmiş. (iMovie, iDVD, iPhoto, ...)
  • Steve Jobs'un 2001 yılında lanse edilen iTunes'un potansiyeline olan inancının temelinde; ABD'de satılan boş CD adedinin, toplam nüfusun çok üzerine çıktığını fark etmesi yatıyormuş.
  • Apple'ın büyüme sürecinde de doğru şirket satınalmalarının olumlu etkisi varmış: SoundJam ile iTunes ve iPod; FingerWorks ile iPhone ve iPad ortaya çıkmış.

15 Nisan 2012 Pazar

Gelecekte Hangi (Tip) Şirketler Kalıcı Olacak?

Girişimcilerin ve iş dünyası profesyonellerinin ortak ihtiyacı, gelecekte başarılı olacak sektörleri veya şirketleri bugünden fark edebilmek. Rauf Ateş'in Gelecek 500 kitabında yer alan aşağıdaki bilgiler, bu şekilde bir öngörüde bulunmanın çok da kolay olmadığını gösteriyor:

100 yıl önce dünyanın en büyük 100 şirketinin bugünkü performansına bakınca sadece %20'si ayakta kalmayı başarmış. Türkiye'de 50 yıl önce ilk 100 arasında bulunan şirketlerin %85'i ise günümüzde bu listeden düşmüş.

Amerika'nın ilk 500 şirketi listesi; 1960'larda petrol, ağır sanayi sektörleri ağırlıklıyken 2009 yılı itibariyle perakende, teknoloji ve hizmet sektörlerinden şirketler yoğunlaşmış. Türkiye'de ise en ciddi düşüş tekstil / giyim sektöründe yaşanmış.

Dünyada ve Türkiye'de geçmişte faaliyet gösteren şirketlerin büyük bölümü aile şirketleriyken bugün bu oran iyice düşmüş. Bu konuda en ilginç detay ise dünyanın en büyük şirketlerinden olan Wal-Mart, Fiat, Peugeot, Cargill, Gap ve Ikea'nın birer aile şirketi olmaları.

Şirketler, yıllar içerisinde bambaşka sektörlere kayabiliyormuş. Nokia'nın ilk faaliyet gösterdiği sektörler ormancılık ve otel işletmeciliğiyken; American Express, önceleri taşımacılık sektöründe ve Hewlett Packard (HP) ise kaynak ekipmanı işindeymiş.

IBS World'ün son raporunda kısa vadede ölmeye aday sektörler olarak DVD satış, video oyun ve gazete yayıncılığı gösteriliyormuş.

Rauf Ateş, sektörlerin veya firmaların, günümüzde bahsedilen listeye daha kolay girip çıkabilmelerinin nedeni olarak 10/10 Kuralı'nın 1/1 Kuralı'na dönüşümünü göstermiş. Bu dönüşüm sürecini şöyle özetleyebiliriz: Eskiden onlarca yıllık ARGE süreçlerinin sonunda ortaya çıkan ürünlerin kullanım ölçeklerinin belli bir büyüklüğe ulaşması için de onlarca yıl gerekiyordu. (Örneğin Sony, ilk videosunu bulduğunu 1969'da açıklarken Betamax'i piyasaya 1975 yılında sürdü; bu ürünün evlerde kullanılması ise 1985 yılını buldu.) Oysa artık şirketler ya da yazılımlar, birkaç yılda kuruluyor / geliştiriliyor / bulunuyor ve yayılma için ise yine birkaç yıl yetiyor. (Örneğin Instagram kurulalı bir kaç yıl olduğu halde 40 milyon üzerinde kullanıcıya ulaşıp 1 milyar dolar değere satılabildi.)

Kitapta sektörel olarak verilmiş, yıllar içerisindeki değişime ait veriler ışığında teknoloji ve İnternet şirketlerinin son dönemde ne kadar önemli bir sıçrama yaptığının altı çiziliyor. Ayrıca, farklı sektörlerde birçok ülkeden başarı ve başarısızlık hikayeleri yer alıyor.

8 Nisan 2012 Pazar

ABD'li Klasik Perakendecilerin Yeni Stratejilerinden Örnekler

Büyük klasik perakendecilerin, tüketicilerin teknolojiyi daha yoğun kullanmaya başlamasıyla karşı karşıya kaldığı sorunlara dair genel bir tabloyu daha önceki bir yazıda paylaşmıştım. ABD perakende sektörünün bugünkü trendlerini yakından takip etmek, ülkemizdeki perakendeciler için gelecekte başarıya götürecek stratejileri belirlemekte önemli fayda sağlayacaktır.

ABD Perakende Sektörünün Gündemi

2011 yılı itibariyle 200 milyar dolara ulaşan e-ticaret, ABD perakende sektörünün %7'sini oluşturuyor. Bu oranının e-ticaret hacmindeki ciddi sıçrama beklentisi ile 2016 yılında %9'a ulaşması öngörülüyor.


Tüketicilerin alışveriş sırasında cep telefonlarını daha yoğun kullanmaya başlaması nedeniyle, perakendeciler mobil cihazları temel stratejileri içerisine almaya başladılar.

Klasik perakendeciler, toplam cirolarının %4 artışına karşılık e-ticaret sektöründeki %15'lere varan artış oranları ile karşılaştıkça başta Amazon.com olmak üzere, e-ticaret perakendecilerinin showroom'ları haline geldiklerini fark ettiler. Büyük mağaza perakendecileri, gerek depolama gerekse vergisel dezavantajları sebebiyle e-perakendeciler ile fiyat rekabetine giremeyeceklerini kabul ettiler.

Klasik perakendeciler, tüketicileri özellikle fiziksel mağazalarına çekebilmek için mağaza içi alışveriş tecrübesini geliştirerek birer yaşam alanı yaratma uğraşına girdiler.


ABD'li Perakendecilerden Güncel Haberler

Wal-Mart: Fiyat odaklı rekabet stratejisinin karlılığını olumsuz etkilemesi nedeniyle, müşterilerinin alışveriş tecrübesini zenginleştirmeye önem vermeye başladı.

Target: E-perakendecilerle girdiği rekabette avantaj sağlayabilmek için tedarikçileri ile bazı ürünlerin sadece kendinde satılmasına yönelik, özel anlaşmalar yapmaya çalışıyor.

Macy's: Yıllık 2 milyar dolara ulaşan e-ticaret cirosunun, şirketin büyümesindeki önemli etkisi nedeniyle global büyüme stratejisini İnternet sitesi üzerinden geliştiriyor.

JC Penny: Müşterilerinin mağaza içi alışveriş keyfini geliştirebilmek için Apple mağazalarının yaratıcısı Ron Johnson'u transfer etti.

CostCo: Üyelik modeli ile faaliyet gösteren bu perakendecinin toplam cirosu içerisinde üyelik aidatlarının yarattığı gelir, net gelirinden daha fazla.

Build-A-Bear Workshop: Alışveriş tecrübesini aksesuarlar ve özelleştirme konsepti ile zenginleştirip farklı bir perakende modeli yaratmayı başardı.

4 Nisan 2012 Çarşamba

Türkiye'deki E-Ticaret Eğitimleri

E-ticaretin iş dünyası için ne denli önemli hale geldiğinin göstergelerinden biri, şüphesiz bu konuda açılan eğitim programlarının artışı. E-ticaret alanında çok kısa bir süre içerisinde oluşan güçlü ivmeyi göstermesi açısından 2011 yılı başında paylaştığım bir yazıdaki listeyi güncellemek istedim. Atladığım veya eklemek istediğiniz programları paylaşabilirseniz, sektörel eğitimler için sağlıklı ve güncel bir kaynak yaratmış oluruz.

Yıldız Teknik Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi - Dijital Pazarlama Yönetimi Sertifika Programı

Bahçeşehir Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi & Istanbul Institute - Dijital ve Sosyal Medya Pazarlama Yönetimi Sertifika Programı

Kadir Has Üniversitesi Yaşam Boyu Eğitim Merkezi - E-Girişimcilik & E-Ticaret

YorkTrade - E-İç Ticaret & E-Dış Ticaret

İstanbul Bilgi Üniversitesi E-ticaret Kulübü - E-Ticaret Akademi

Akiza - E-Ticaret Eğitimi

Istanbul Business School - E-Ticaret Micro MBA

Dijital Akademi - E-Ticaret Okulu

Coproline - E-Ticaret ve Dijital Pazarlama Mikro Master Programı

Doğuş Üniversitesi & BilgiNet - E-ticaret Yönetmeni Ol

Okan Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi - İnternette Girişimcilik ( E- Ticaret ) Eğitimi Programı

Eğitişim Kariyer Enstitüsü - You: Entrepreneur Girişimcilik Sertifika Programı